Okrugli sto i prezentacija kataloga povodom 19. Bijenala umetnosti u Pančevu
Učestvuju:
Zita Obervalder, umetnica (Austrija)
prof. dr Jerko Ješa Denegri, istoričar umetnosti
prof. emeritus Irina Subotić
prof. dr Sabine Henzgen, umetnica (Nemačka)
dr Seraina Renc, istoričarka umetnosti (Švajcarska)
Autorski tim 19. Bijenala umetnosti u Pančevu:
dr Ivana Bašičević Antić, Stevan Vuković, Sanja Latinović, dr Selman Trtovac
Moderacija:
Ivana Markez Filipović, urednica programa i kustoskinja
Tekstovi prof. dr Sabine Henzgen i dr Seraine Renc, objavljeni u katalogu 19. Bijenala umetnosti u Pančevu, prikazuju određene procese u istoriji umetnosti Srbije, ali kroz prizmu ljudi koji te procese posmatraju sa „strane“.
© Seraina Renz
Seraina Renc u svom tekstu piše sledeće:
Moja knjiga bavi se performansom i konceptualnom umetnošću koji su se sedamdesetih godina prošlog veka razvili u Studentskom kulturnom centru u Beogradu. Tekst ima tri cilja, a prvi od njih je rekonstrukcija vrlo živog toka umetničkih događaja u jednom kulturno perifernom delu Evrope, koji se uprkos toj perifernosti ubrajaju među vrhunce doba performansa. Drugi zadatak mog istraživanja bio je da utvrdi koje umetničko-istorijske vrednosti, kategorije i mehanizmi su dovele do toga da određene prakse budu ili ne budu uvrštene u kanon. Treći cilj bio je da ponudim okvir za interpretaciju performansa koji bi potpuno odgovarao mestu i vremenu.
Seraina Renc je istoričarka umetnosti i kustoskinja specijalizovana za modernu i savremenu umetnost Centralne Evrope. Trenutno predaje na Univerzitetu u Friburu (Švajcarska). Godine 2018. u Studentskom kulturnom centru u Beogradu objavljena je njena knjiga o performansu i konceptualnoj umetnosti 1970-ih. Bila je docent na Univerzitetu u Cirihu (2016-2019.), gde je doktorirala sa temom „Umetnost kao odluka. Umetnost performansa 1970-ih godina u Studentskom kulturnom centru u Beogradu“.
© Yuri Albert
Sabine Henzgen u katalogu Bijenala piše:
Moskovska grupa Kolektivne akcije gostovala je 2011. godine u galeriji Trećeg Beograda. Premda su ove dve umetničke grupe nastale u različitim istorijskim kontekstima, povezuje ih želja za zajedničkom umetničkom delatnošću. Kolektivne akcije formiraju se u poznom sovjetskom razdoblju. Od 1970-ih godina igrale su značajnu ulogu u samoorganizovanju moskovske alternativne kulturne scene – izvan državnih struktura, ali i izvan tržišne ekonomije. Treći Beograd osnovan je u burnom periodu po završetku rata u Jugoslaviji 1990-ih godina i snažno se angažovao u obnovi kulturne infrastrukture, kao i za to da se ona izgradi odozdo, odnosno da je izgrade sami umetnici. Vrlo je zanimljivo to što su obe grupe odlučile da sedište njihovih aktivnosti ne bude u centru grada. Kolektivne akcije organizovale su Odlaske iz grada na ruralnu periferiju Moskve, najčešće na neko široko, prazno polje. Netaknuta polja prekrivena snegom često su služila kao pozornica za minimalističke radnje koje su tematizovale elementarne prostorno-vremenske strukture ili opažanja, simulirajući time samoposmatranje učesnika u stanju očekvanja nekog događaja. Treći Beograd ime je preuzeo iz arhitekture, odlučivši da vlastitu galeriju ne smesti ni u istorijskom centru grada (Prvi Beograd), ni u socijalističkom Novom Beogradu (Drugi Beograd), već na neuporedivo manje razvijenom prostoru na levoj obali Dunava. Saradnja između ove dve grupe otpočela je time što su Kolektivne akcije postavile instalaciju u galeriji Trećeg Beograda. Ona se sastojala od tekstova, fotografija i video-materijala, a posetiocima je nudila mogućnost za „sekundarno“ putovanje kroz različite slojeve dokumentacije. Tom prilikom je grupa Treći Beograd − izvodeći vlastitu akciju „Kolektivni san“ − čitavu noć provela u prostoriji u kojoj se nalazila instalacija Kolektivnih akcija. Beogradski umetnici primenili su na svoju dokumentaciju metodu pražnjenja spoljnih znakovnih svetova („prazna radnja“), koja je inače karakteristična baš za Kolektivne akcije. Želja im je bila da tako omoguće potragu za alternativnim oblicima zajedništva i da steknu uvid u moguće perspektive.
Sabine Henzgen (1955, Diseldorf) po zanimanju je slavistkinja, teoretičarka medija, konceptualna umetnica, prevoditeljka i kustoskinja. Zahvaljujući stipendiji Nemačke agencije za akademsku razmenu DAAD 1984. boravila je u Moskvi, na filmskoj akademiji VGIK. Kao istraživač i predavač radila je na univerzitetima u Bohumu, Bilefeldu, Bremenu, Kelnu i Bazelu, a gostujuća profesorka bila je i na Humboltovom univerzitetu u Berlinu i na Univerzitetu u Bremenu. Od 1984. godine učestvuje u radu Kolektivnih akcija, kao i u izgradnji audio-vizuelnog arhiva moskovskog konceptualizma. Članica je istraživačkog tima „Performance Art in Eastern Europe“ pri Univerzitetu u Cirihu.Original Article
